زنان‌ایرانی‌در عصر نوسنگی‌

در این‌جامعه‌ی‌ابتدایی‌وظیفه‌ی‌خاصی‌برعهده‌ی‌زن‌گذاشته‌شده‌بود: وی‌گذشته‌از آنکه‌نگهبان‌آتش‌و شاید مخترع‌و سازنده‌ی‌ظرفهای‌سفالین‌بود، می‌بایستی‌چوبدستی‌بردارد و در کوهها به‌جستجوی‌ریشه‌های‌خوردنی‌گیاهان‌یا جمع‌آوری‌میوه‌های‌وحشی‌بپردازد. شناسایی‌گیاهان‌و فصل‌رویش‌آنها و دانه‌هایی‌که‌می‌آورد، مولود مشاهدات‌طولانی‌و مداوم‌وی‌بود و او را به‌آزمایش‌کشت‌و زرع‌رهنمون‌می‌شد. نخستین‌کوششهای‌وی‌در زمینه‌ی‌کشاورزی‌، بر روی‌زمینهای‌رسوبی‌انجام‌گرفت‌و در همان‌حال‌که‌مرد اندکی‌پیشرفت‌کرده‌بود، زن‌با کشاورزی‌در عصر نوسنگی‌- که‌سکونت‌در غاربدان‌دوره‌تعلق‌دارد - ابتکارات‌فراوانی‌به‌منصه‌ی‌ظهور رسانید. این‌امر ناگزیر به‌ایجاد تفاوتی‌بین‌زن‌و مرد می‌انجامید، و شاید همین‌موضوع‌سبب‌شده‌باشد که‌در جوامع‌نخستین‌، زن‌بر مرد برتری‌یابد. در چنین‌جوامعی‌زن‌، کارهای‌قبیله‌را اداره‌می‌کرد، به‌مقام‌روحانیت‌می‌رسید، و در عین‌حال‌‌زنجیر اتصال‌خانواده‌بود. این‌نحوه‌از اولویت‌و برتری‌زن‌از مختصات‌ساکنان‌اصلی‌فلات‌ایران‌بوده‌و بعدها در آداب‌آریاییان‌فاتح‌وارد شده‌است‌.